ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΜΙΧΑΛΗ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗ

Στις σημερινές καταστάσεις που ζούμε, με την παντελή έλλειψη ουσιαστικής πολιτικής πρότασης, διαλόγου και ανταλλαγής ιδεών, η απουσία του φαντάζει ακόμα πιό έντονη. Πέρασε κιόλας ένας χρόνος από την ημέρα που ένα από τα φωτεινότερα μυαλά της πολιτικής ζωής του τόπου, ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης, “έφυγε” αλλά η σκέψη του, οι ιδέες του και η πολιτική του στάση πρέπει να παραμείνουν ζωντανές γιατί αποτελούν όαση στον οχετό και φάρο ελπίδας για το μέλλον. Η επιμονή του στο διάλογο, στην κριτική σκέψη, στην αναζήτηση πρακτικών λύσεων, τον έκαναν στα δικά μου μάτια, τον έναν από τους πυλώνες πάνω στους οποίους θα έπρεπε να χτιστεί η εναλλακτική πολιτική πρόταση για την οποία μιλάγαμε πριν από ένα περίπου χρόνο, γράφοντας τότε (29/3/2009 – και μην ξέροντας για την κατάσταση της υγείας του) “Ως φιλελεύθερος πολίτης, και παρά τις όποιες σημαντικές ιδεολογικές διαφορές μας, αλλά κυρίως ως πολίτης που βλέπει ότι η στροφή προς μία άλλη κατεύθυνση όχι μόνο της πολιτικής ζωής αλλά και της νοοτροπίας που διέπει πολλούς από τους συμπολίτες μας, η ανάγκη σύμπλευσης και δράσης των υγιώς σκεπτόμενων πολιτών ακουμπάει σίγουρα την Αριστερά που εκφράζει ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης.”

Με την απώλεια του Μιχάλη Παπαγιαννάκη, αλλά και του Άγγελου Ελεφάντη η ανανεωτική ευρωπαϊκή αριστερά έχασε την ραχοκοκαλιά της. Οι λίγοι που έχουν μείνει πια μέσα στο Συνασπισμό και συνθλίβονται από την πολιτική και τα τερτίπια του Αριστερού ρεύματος και των τσάτσων του, οφείλουν στην μνήμη τους να ενεργοποιηθούν και να φέρουν στο κέντρο του πολιτικού σκηνικού τον λόγο τους. Η σιωπή και η αποδοχή της υφιστάμενης κατάστασης αποτελεί συνενοχή.

Στην μνήμη του Μιχάλη Παπαγιαννάκη παραθέτω την συνέντευξη που είχε δώσει περύσι μετά την έξοδο του από το νοσοκομείο στον Σταύρο Θεοδωράκη και αναδημοσίσευσε χθες το protagon.gr

"Για να αλλάξει η ρότα της χώρας πρέπει να συνεργασθούμε.

Τον θυμάμαι σαν χθες. Είχε μόλις επιστρέψει από τα νοσοκομεία. Με ένα μάτσο ταλαιπωρημένες εφημερίδες με πρώτη την Αυγή, στα πόδια του. Η τηλεόραση έπαιζε «ειδήσεις» αλλά στο σαλόνι ακουγόταν χαμηλά μια όπερα. Το γραφείο του είναι πνιγμένο στα βιβλία, που και που ξετρύπωνε και μια ασπρόμαυρη φωτογραφία. Οι γιοί του, η Λιλή, οι διακοπές στη Ναύπακτο, ο πατέρας του που τον σκότωσαν στην Κατοχή. Σε μια γωνία παρατημένες και οι πίπες του και ένας φορητός υπολογιστής σε θέση standby. Και ο Body στα πόδια του να κουνάει συνεχώς την ουρά του.

Φαίνετε ότι του έχετε λείψει.

- Μπα. Πάντα έτσι χαδιάρης ήταν.

Τον έχετε πολλά χρόνια;

- Από μωρό. Τον πήραμε πριν 7 χρόνια στις Βρυξέλλες. Και όταν έγινε τριών μηνών μετακομίσαμε στην Ελλάδα.

Ένας μετανάστης δηλαδή.

- Στην ουσία Έλληνας είναι. Όπως Έλληνες είναι και οι χιλιάδες μετανάστες που μεγαλώνουν ανάμεσα μας.

Το Μάη του 68 ήσασταν στο Παρίσι, έτσι δεν είναι;

- Τον Μάη από μία περίπου σύμπτωση βρέθηκα να είμαι πρόεδρος της κατάληψης της Νομικής Σχολής. Και κάναμε τις φοβερές διαδηλώσεις μπροστά στο Χρηματιστήριο «να καεί, να καεί το μπορντέλο», όχι η Βουλή αλλά το Χρηματιστήριο.

Υπάρχουν κάποιοι που λένε ότι ακόμη και σήμερα το κόμμα σας δεν νοιάζεται για τίποτε παρά μόνο για συγκρούσεις.

- Ναι, το έχει κάνει ο Συνασπισμός και είναι λάθος. Γιατί αριστερά δεν είναι μόνο σύγκρουση. Ο Συνασπισμός έχει στο DNA του, την «συνεργασία» και τον «διάλογο». Και υπάρχουν προβλήματα που για να λυθούν απαιτούν ευρύτατες συσπειρώσεις. Αν κάποια στιγμή βάλουμε μυαλό και αποφασίσουμε να αλλάξουμε τη ρότα της χώρας, θα πρέπει να συνεργαστούμε.

Ποιο θέμα δεν μπορεί να λυθεί χωρίς ευρύτατες συσπειρώσεις;

- Ε, το θέμα της παιδείας. Υπάρχουν βέβαια διαφορές αλλά πρέπει κάποια στιγμή να τολμήσουμε.

Πάντως συνήθως η συζήτηση για την παιδεία σταματάει στο θέμα του ασύλου.

- Δυστυχώς. Εγώ είμαι υπέρ του ασύλου, να μην σε εμποδίζει δηλαδή κανείς να αναπτύξεις τις ιδέες σου. Αλλά δεν συμμερίζομαι την άποψη ότι «το άσυλο αφορά όλη την κοινωνία» και όλες τις πράξεις. Και μερικοί που φωνάζουν υπέρ του ασύλου το έχουν κακομεταχειριστεί πολλαπλώς. Στο Πάντειο προπηλάκισαν καθηγητές. Έχουμε τον ξυλοδαρμό του καθηγητή Πανούση. Με συγχωρείς, με ποιο δικαίωμα;

Πώς βλέπετε την επανεμφάνιση των «επαναστατικών οργανώσεων»;

- Καλλιεργούν μια αντίληψη της βίας χωρίς στόχο. Η οποία θα κάνει τι; Θα δώσει κουράγιο στο μαζικό κίνημα; Αυτές είναι παλιομοδίτικες θεωρίες. Ελπίζω όλα αυτά που βλέπουμε, οι πυροβολισμοί, τα γκαζάκια και τα κείμενα με τις αμερικανιές για τα «τα donuts που έχουν μια τρύπα», ότι είναι ένα είδος επίδειξης που όπου να ‘ναι θα υποχωρήσουν. Για φαντάσου να αρχίσουνε να σκοτώνονται άνθρωποι χωρίς να ξέρεις και γιατί. Όχι ότι άμα ήξερες θα ήταν καλύτερα, αλλά εν πάση περιπτώσει θα μπορούσες να καταλάβεις που πάει το πράγμα.

Στο παρελθόν πάντως η δράση της «17 Ν» είχε βρει αρκετούς σιωπηλούς υποστηρικτές.

- Δε νομίζω ότι ζούμε κάτι αντίστοιχο σήμερα. Αυτή η διάχυση της βίας δημιουργεί μικρά γκέτο. Όλοι ψάχνουν σεκιουριτάδες, με αυτοκίνητο, χωρίς αυτοκίνητο, μέσα στο σπίτι, έξω από το σπίτι. Και γίνεται αυτό που οι Γάλλοι λένε banalization, δηλαδή κοινότοπο θέμα. Σηκώνεσαι το πρωί και ακούς το δελτίο εκρήξεων. Αυτό όμως δεν είναι καλαμπούρι, δημιουργεί ένα γενικό κλίμα φόβου. Βία, φόβος, αποχή από τα κοινά. Αυτή είναι η πορεία.

Κουμουνιστής υπήρξατε ποτέ;

- Όχι. Στις αρχές της δεκαετίας του ’60 έκανα ένα ταξίδι στη Μόσχα και γυρνώντας είπα στους καθοδηγητές μου "παιδιά με συγχωρείτε εγώ δε θέλω να έχω σχέση με όλα αυτά".

Φτώχια;

- Δεν ήταν μόνο η φτώχια. Υπήρχε παντού μιζέρια. Αυτά που λένε, για τα κορίτσια που κυνηγάγανε τις νάιλον κάλτσες, δεν είναι ψέματα. Ο άλλος πούλαγε την ψυχή του για ένα τζιν. Εμένα έτυχε να με σταματήσει άνθρωπος, στο δρόμο και να μου ζητήσει τη μπλούζα μου.

Τόσο μοντέρνα ήτανε;

- Μπα, ήταν μια μπλούζα που είχε πλέξει η μακαρίτισσα η μάνα μου και της είχε βάλει ένα κομμάτι δέρμα μπροστά στο στήθος. Και με παρακαλούσε να του την πουλήσω. Μετά πήγα στη Ρουμανία. Με κάλεσε ένας πανεπιστημιακός να φάμε και στο τραπέζι είχε μια κονσέρβα τουρσί και μια γεμιστή ντομάτα. Μία. Εντάξει, δε λέω, η Σοβιετία απέκτησε υποδομές και έγινε βαριά βιομηχανική δύναμη, αλλά με τι κόστος; Πόσοι θυσιάστηκαν και τι οικολογικές καταστροφές έγιναν;

Μπορείτε να μου πείτε το πρώτο πράγμα που θα προωθούσατε σε μια κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ – Συνασπισμού.

- Η εισαγωγή νέων φόρων και κατάργηση άλλων. Γιατί οι φόροι είναι εκείνοι που δίνουν την πολιτική σου αντίληψη. Δηλαδή να βάλουμε πράσινους φόρους και βέβαια φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας.

Ό,τι και να λέμε στην οικολογία το γυρνάτε.

- Μα δεν είναι δυνατόν η Ελλάδα να έχει χαμηλότερα επιδόσεις από τη Γερμανία, στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στη βιολογική γεωργία.

Ενώ γεωγραφικά είμαστε μια ευνοημένη περιοχή, αυτό εννοείτε;

- Βέβαια και τεχνολογικά δεν είναι τίποτα το τρομακτικό, δεν είναι πυρηνική ενέργεια. Πρέπει λοιπόν να το καταλάβουμε. Αν οι Κινέζοι αποκτήσουν την ίδια αναλογία αυτοκινήτων που έχουμε στην Ευρώπη, ο πλανήτης θα καταστραφεί. Ή λοιπόν πρέπει να πεις ‘’εγώ θα έχω αυτοκίνητο κι εσύ δεν θα έχεις’’ ή πρέπει να οργανώσουμε αλλιώς τις ανάγκες της κοινωνίας."