Στην χώρα μας επικρατεί η άποψη ότι για όλα τα δεινά φταίει ο περιβόητος νεοφιλελευθερισμός. Είναι η καραμελλίτσα που πιπιλίζουν οι μπαρουφολόγοι τόσο της αριστεράς όσο και της δεξιάς. Ο εύκολος στόχος, για να κρυφτεί η σαθρότητα των επιχειρημάτων τους. Στην χθεσινή Καθημερινή αναδημοσιεύεται άρθρο από το http://www.voxeu.org/ των Alberto Alesina, καθηγητή Πολιτικής Οικονομίας στο Harvard University και Francesco Giavazzi, καθηγητή Οικονομικών στο Bocconi University, με τίτλο “Όταν παραδόξως ο φιλελευθερισμός είναι στην αριστερά”, το οποίο αποτελεί τεκμηριωμένη απάντηση στους ισχυρισμούς των απανταχού κρατιστών. (Ενδιαφέρον έχει επίσης η ομοιότητα των θέσεων και αντιθέσεων για το ασφαλιστικό σε Ιταλία και Ελλάδα). Παραθέτω το άρθρο αυτούσιο:
"Η ηπειρωτική Ευρώπη βρίσκεται εν μέσω μιας «καυτής» συζήτησης σχετικά με τα υπέρ και τα κατά –φιλικών προς την αγορά– μεταρρυθμίσεων και ενός ευρύτερου φιλελευθερισμού. Όλοι μας γνωρίζουμε ότι το πακέτο των μεταρρυθμίσεων αφορά τον ανταγωνισμό, την ευκαμψία της αγοράς εργασίας, την απελευθέρωση των υπηρεσιών, τη μείωση της φορολογίας και τις ιδιωτικοποιήσεις.
Ο κλασικός διάλογος εξελίσσεται ως εξής: Αυτές είναι «δεξιάς αποκλίσεως» μεταρρυθμίσεις. Μπορεί να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα –ίσως και την οικονομία– τείνουν, όμως, και στην αύξηση της ανισότητας, ενώ θα είναι εις βάρος και των πιο φτωχών στρωμάτων της κοινωνίας. Με άλλα λόγια, να είστε προσεκτικοί εάν κινηθείτε προς αυτή την κατεύθυνση, όπως ορίζει η ευρωπαϊκή επιχειρηματολογία. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να είναι πανέτοιμες και να οπισθοχωρήσουν μέχρις ενός σημείου. Τα περισσότερα από αυτά τα επιχειρήματα είναι εκ βάσεως λανθασμένα. Η ευκαμψία στην αγορά εργασίας, η απελευθέρωση του κλάδου παροχής υπηρεσιών, η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού και του μεγαλύτερου ανταγωνισμού στη χρηματοδότηση των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δεν υποστηρίζουν την ανισότητα. Τέτοιου είδους μεταρρυθμίσεις μεταφέρουν τα βάρη από τους φορολογουμένους στους ιδίους τους χρήστες, και συνεπώς περιορίζουν τα καταβαλλόμενα κεφάλαια. Και τείνουν να αυξήσουν την παραγωγικότητα, εφόσον στηρίζουν τις αξίες και όχι τους «ινσάιντερς». Τείνουν, επίσης, να αυξήσουν την παραγωγικότητα για τους νεαρούς εργαζομένους, οι οποίοι δεν έχουν ακόμη τις απαραίτητες διασυνδέσεις. Το να εφαρμόσουμε τους κανόνες της αγοράς δεν σημαίνει ότι απεμπολούμε την αποτελεσματικότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη. Από την άποψη αυτή, οι πολιτικές της οικονομίας της αγοράς είναι «αριστεράς απόκλισης», εάν αυτό σημαίνει ότι περιορίζονται τα οικονομικά προνόμια τα οποία έχουν μόνον οι «ινσάιντερς». Όλα αυτά εμπεριέχονται αναλυτικά σε ένα βιβλίο το οποίο δημοσιεύσαμε πέρυσι, με τον τίτλο «ο φιλελευθερισμός είναι στην αριστερά». Tο νέο αυτό βιβλίο το γράψαμε έχοντας υπ’ όψιν την Ιταλία, αλλά τα περισσότερα σχόλια αφορούν εξίσου και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες εφαρμόζουν μεταρρυθμιστικά προγράμματα, και ιδιαιτέρως τη Γαλλία. Η άποψή μας είναι ότι οι σκοποί που είχε θέσει η παραδοσιακή αριστερά θα πρέπει να την οδηγήσουν να υιοθετήσει πολιτικές που θα ευνοούν την οικονομία της αγοράς. Η πιο συχνή φιλοσοφία που έχει ακολουθήσει η παραδοσιακή αριστερά από τη δεκαετία του 1960 μέχρι σήμερα, όπως ο έλεγχος της αγοράς, η υψηλή φορολογία προστασίας των κεκτημένων και η πανεπιστημιακή εκπαίδευση που παράγει μετριότητες λόγω αυτών, κατέληξε να μειώνει την απόδοση και ταυτοχρόνως τη δικαιοσύνη. Ένα παράδειγμα είναι απτό στην αγορά εργασίας. Στην Ιταλία, στην Ισπανία και στη Γαλλία, η αγορά εργασίας είναι χωρισμένη. Οι νέοι προσλαμβάνονται με προσωρινές συμβάσεις και πολύ συχνά στερούνται ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ενώ δεν έχουν καμία μελλοντική προοπτική. Όταν η σύμβασή τους λήξει ο εργοδότης τους δεν την ανανεώνει ώστε να μη μετατραπεί η σχέση εργασίας από προσωρινή σε διαρκή και να μην κατοχυρωθούν αυτά τα νεαρά άτομα από το δικαίωμα της μονιμότητας. Οι μεταρρυθμίσεις οι οποίες εξαλείφουν αυτή τη δυαρχία δεν περιορίζουν μόνον το ποσοστό της ανεργίας, αλλά κυρίως βοηθούν τα πτωχότερα άτομα και τους νέους να εισέλθουν στην αγορά εργασίας. Αυτό είναι ένα παράδειγμα που αποδεικνύει ότι η πολιτική που ευνοεί την αγορά ευνοεί τους φτωχούς.
Ας σκεφθούμε, επίσης, τον τομέα των κρατικών δαπανών και ας αναλογισθούμε ξανά την Ιταλία. Η ιταλική κυβέρνηση δεν πράττει και πάρα πολλά, ώστε να προστατεύσει τα νοικοκυριά από το να περιέλθουν σε επίπεδο κάτω της φτώχειας. Γιατί; Για το λόγο ότι η Ιταλία δαπανά πάρα πολλά χρήματα για συντάξεις και πολύ λίγα για άλλα κοινωνικά προγράμματα. Μπορείτε να μαντέψετε ποιος είναι εναντίον της μειώσεως των κονδυλίων για συντάξεις και αυξήσεως του ορίου ηλικίας συνταξιοδοτήσεως; Οι εργατικές ενώσεις, οι οποίες έχουν κατά κύριο λόγο την υποστήριξη της αριστεράς. Υιοθετώντας αυτή τη θέση οι εργατικές ενώσεις δεν βοηθούν τους φτωχούς, αλλά απλώς τα μέλη τους και συνταξιούχους ορισμένων κλάδων.
Το περασμένο καλοκαίρι η απειλή περί μιας γενικής απεργίας –στην οποία συμμετείχαν μόνο συνταξιούχοι– ήταν ικανή να πείσει την κεντροαριστερή κυβέρνηση της Ιταλίας να μειώσει το ανώτατο όριο συνταξιοδοτήσεως από τα 60 χρόνια στα 58. Το γεγονός αυτό θα διευρύνει περαιτέρω το σημερινό χάσμα των νέων. Πώς μπορεί κανείς να υποστηρίξει ότι αυτές οι εργατικές ενώσεις και οι πολιτικοί σύμμαχοί τους στην αριστερά αντιπροσωπεύουν τους φτωχούς και τους νέους;
Εφόσον, λοιπόν, δεν υπάρχει κάποια συνάφεια μεταξύ κοινωνικής δικαιοσύνης και απόδοσης, γιατί οι μεταρρυθμίσεις ακολουθούν έναν τόσο αργό ρυθμό σε κράτη, όπως η Ιταλία και η Γαλλία; Η απάντηση έγκειται στο ότι οι «ινσάιντερς» μπλοκάρουν τις μεταρρυθμίσεις ασχέτως του ότι οι πολιτικοί μηχανισμοί ποικίλλουν από χώρα σε χώρα. Αλίμονο, δεν μπορούν να πουν απλώς «όχι» στις μεταρρυθμίσεις. Χρειάζονται μία ρητορική βάσει της οποίας «υπεραμύνονται» δήθεν των φτωχών και των αδυνάτων."