ΕΘΝΟΣ ΑΝΑΔΕΛΦΟΝ

“…Ξέρετε, χαίρομαι που γεννήθηκα σ’ αυτόν τον τόπο και τον αγαπάω, όχι όμως τους ανθρώπους που τον κατοικούν. Συμπεριφέρονται εγκληματικά. Οι Έλληνες γίναμε έτσι γιατί είμαστε ένας εξαιρετικά ευαίσθητος λαός και έχουμε πληρώσει πολλές φορές αυτήν την ευαισθησία μας . Οπότε αποφασίσαμε να κάνουμε τα παιδιά μας γαϊδούρια…”

Πόσο δίκιο έχει άραγε η γνωστή τραγουδοποιός Αρλέτα στην συνέντευξη της στην Καθημερινή της Κυριακής. Κάνει ένα λάθος μόνο. Γαϊδούρια είμαστε και εμείς, είναι και οι παλαιότεροι. Απλά η γαϊδουριά μεγαλώνει από γενιά σε γενιά. Παραδείγματα πολλά και πρόσφατα.

Παράδειγμα 1.

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη σήμερα, και πολύ περισσότερο η Ελλάδα, είναι το ασφαλιστικό. Η γήρανση του πληθυσμού, το αυξημένο κόστος του κοινωνικού κράτους, οι ατυχείς, το λιγότερο τοποθετήσεις των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων σε αμφιβόλου απόδοσης επενδύσεις, το έχουν οδηγήσει στα όρια του. Όλοι οι Ευρωπαίοι κατανοούν ότι κάτι πρέπει να γίνει άμεσα. Όλοι εκτός από την πλειονότητα των Ελλήνων βέβαια. Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του ευρωβαρόμετρου οι έλληνες σε ποσοστό 42% αρνούνται την οποιαδήποτε αλλαγή ούτως ώστε να διασφαλισθεί η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος. Καμία μέριμνα για τις μελλοντικές γενιές δηλαδή.

Παράδειγμα 2.

Τριάντα χιλιάδες έλληνες σφυρίζουν το εθνικό ύμνο της Τουρκίας στον πρόσφατο ποδοσφαιρικό αγώνα.

Παράδειγμα 3.

Πενήντα – εκατό “τσάμπα μάγκες” επιτίθενται σε έναν που είχε το “θράσος” να εκφράσει διαφορετική άποψη στον αγώνα μπάσκετ Παναθηναϊκού – Ρεθύμνου.

Παράδειγμα 4.

Παιδίατρος σε ΙΚΑ δήμου της Αθήνας επιτίθεται σε ασφαλισμένη γιατί τόλμησε να πάει το άρρωστο παιδί της για εξέταση χωρίς να έχει κλείσει πρώτα ραντεβού.

Παράδειγμα 5.

Οδηγός ανεβαίνει αντικανονικά και με ταχύτητα συνοικιακό δρόμο της Αττικής, ενώ όταν του γίνεται παρατήρηση από ηλικιωμένη κυρία να προσέχει γιατί παίζουν παιδιά, την βρίζει αχαρακτήριστα.

Παράδειγμα 6.

Υπουργός της κυβέρνησης χαρακτηρίζει ανίδεους τους διοικητές των ταμείων που η κυβέρνηση στην οποία συμμετέχει έχει διορίσει χωρίς να ιδρώσει το αυτί κανενός, ενώ άλλος υφυπουργός χαρακτηρίζει υποτιμητικά τον προπονητή και τους παίκτες της Εθνικής Ομάδας ποδοσφαίρου. Ο πρωθυπουργός απλά κωφεύει.

Πίστευα, και πιστεύω ότι πολλά πράγματα μπορούν να αλλάξουν. Φαίνεται όμως ότι χρειάζεται πάρα πολύ μεγάλη προσπάθεια. Άλλωστε όπως μας θυμίζει η Αρλέτα την ρήση του Αϊνστάιν “Δύο πράγματα θεωρώ άπειρα. Το σύμπαν και την ανθρώπινη βλακεία. Και για το σύμπαν δεν είμαι σίγουρος”

ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΣΤΗΝ BLOGΟΣΦΑΙΡΑ

Τα blogs και οι bloggers μπήκαν στην ζωή μου πριν από περίπου ένα χρόνο. Αρχικά βρέθηκα στην σελίδα των e-roosters και από εκεί σιγά-σιγά άρχισα να ανακαλύπτω έναν ολόκληρο κόσμο. Έναν κόσμο διαφορετικό από αυτόν που πλασάρεται και διαμορφώνουν τα μέσα ενημέρωσης. Έναν κόσμο πιο κοντά σε εμένα. Η αλήθεια είναι ότι πριν ανακαλύψω όλη αυτή την μεγάλη παρέα που κινείται στην blogόσφαιρα νόμιζα ότι ήμουν ένα είδος λιγάκι εξωτικό, ένας ουρανοκατέβατος σε τούτη εδώ την γωνιά του πλανήτη. Έβρισκα πολύ λίγα σημεία επικοινωνίας με τους περισσότερους, τρελαινόμουνα με το γεγονός ότι απλά πράγματα, κοινής λογικής, αντιμετωπίζονται ως ιδέες εκκεντρικές. Έτσι είχα αρχίσει να ασχολούμαι αποκλειστικά με την κόρη μου, την οικογένειά μου, την δουλειά μου, ενώ προσπαθούσα να δραπετεύω όσο πιο συχνά μπορούσα μακριά από την αποπνικτική καθημερινότητα.

Σ’ αυτόν το ένα χρόνο που περιδιαβαίνω στην παρέα των bloggers έμαθα πάρα πολλά πράγματα. Έμαθα ότι υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι που συμμερίζονται τις ίδιες ανησυχίες με εμένα, που υπερασπίζονται τις ιδέες τους δημόσια αδιαφορώντας για το όποιο τίμημα πρέπει να πληρώσουν γι’ αυτό είτε σε προσωπικό είτε σε επαγγελματικό επίπεδο, ότι υπάρχουν άνθρωποι που αντιμετωπίζουν προβλήματα τα οποία ούτε που μπορούσα να διανοηθώ και μπροστά τους τα δικά μου όποια προβλήματα δεν χρίζουν καμίας αναφοράς. Σ’ αυτό τον ένα χρόνο bloggers έφυγαν από κοντά μας, είτε επειδή αποφάσισαν ότι δεν είχαν τίποτα άλλο να πουν, είτε επειδή “αναχώρησαν” για ταξίδι μακρινό. Προστέθηκαν όμως και άλλοι νέοι bloggers, και η παρέα μεγαλώνει, μεταλλάσσεται και εξελίσσεται.

Μετά από ένα χρόνο στην blogόσφαιρα θα ήθελα να κάνω μερικές αναφορές και να πω μερικά ευχαριστώ.

Ευχαριστώ τα παιδιά του e-rooster που κράτησαν τις φιλελεύθερες ιδέες ζωντανές σε μία περίοδο πολύ δύσκολη, που όλοι δαιμονοποιούσαν τον φιλελευθερισμό και την παγκοσμιοποίηση, και αποτέλεσαν τον θεμέλιο λίθο για την δημιουργία μίας νέας πολιτικής προσπάθειας στην Ελλάδα, στην οποία όλοι εμείς ενταχθήκαμε, της Φιλελεύθερης Συμμαχίας.

Ευχαριστώ τον Πάσχο Μανδραβέλη, τον Ανδρέα Ανδριανόπουλο, τον Στέφανο Μάνο, τον Νίκο Δήμου και τον Μίμη Ανδρουλάκη που είναι πραγματικές οάσεις μέσα στην γενική παράνοια που επικρατεί στην πατρίδα μας.

Ευχαριστώ τον Θανάση Τριαρίδη που μου άνοιξε τα μάτια σε πάρα πολλά πράγματα, που υπερασπίζεται τις ιδέες του με μεγάλο προσωπικό τίμημα, που αν όλοι σκεφτόμασταν έστω και λιγάκι σαν και αυτόν, άραγε πόσα πράγματα θα ήταν πολύ διαφορετικά, πολύ καλύτερα;

Άφησα για το τέλος το μεγαλύτερο ευχαριστώ που θέλω να πω. Ευχαριστώ πολύ την Αντιγόνη που με το κουράγιο της, την δύναμη της και τα λόγια της είναι πηγή δύναμης και αισιοδοξίας για όλους μας. Μέχρι να διαβάσω ένα – δύο κείμενα της, αγχωνόμουνα για πάρα πολλά πράγματα. Με έπιανε πανικός μην αρρωστήσει η Isabella μου και έχουμε καμία ελαφρά κρίση άσθματος, όπως και το 25% με 30% των παιδιών της ίδιας ηλικίας, αγχωνόμουν με την εργασία μου, με το αύριο γενικότερα. Η Αντιγόνη όμως με την δύναμη που αντιμετωπίζει τις δυσκολίες της είναι πηγή δύναμης για όλους μας. Σ’ ευχαριστώ Αντιγόνη. Σου εύχομαι με όλη μου την καρδιά ότι καλύτερο για εσένα και την κορούλα σου και σε λίγο καιρό όλα αυτά που περνάτε να είναι απλά ένα κακό όνειρο που πέρασε.

ΕΘΝΙΚΗ ΜΕΙΟΔΟΣΙΑ Ή ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ ΜΕΡΟΣ 2

Από την ημέρα που αναφέρθηκα στο βιβλίο της ιστορίας της έκτης δημοτικού η συζήτηση έχει ανάψει για τα καλά. Όχι μόνο στα κανάλια, τα ραδιόφωνα και τις εφημερίδες αλλά και στις κατ' ιδίαν συζητήσεις που έχουμε όλοι μας. Πρόσφατα και για επαγγελματικούς λόγους βρέθηκα στην Γερμανία (τις εντυπώσεις μου από εκεί σκοπεύω να τις μεταφέρω σε προσεχές σημείωμα) με ορισμένους άλλους συναδέλφους. Οι περισσότεροι εξ’ αυτών άρχισαν να σχολιάζουν αρνητικά το βιβλίο ενώ εγώ υπερασπιζόμουνα, όχι το βιβλίο, αλλά το δικαίωμα στην ιστορική αλήθεια. Αυτό που κατάλαβα μετά από όλες αυτές τις συζητήσεις είναι ότι οι περισσότεροι έχουν άποψη χωρίς να το έχουν διαβάσει, υιοθετώντας τις απόψεις όλων αυτών των ελληναράδων που βγαίνουν δεξιά και αριστερά διαστρεβλώνοντας τα όσα γράφει το βιβλίο. Μου αναφέρθηκε χαρακτηριστικά το θέμα του παιδομαζώματος. Οι συνάδελφοι επιμένανε ότι το βιβλίο το παρουσιάζει απλά ως μία συνήθεια των Οθωμανών. Η αλήθεια είναι ότι δεν θυμόμουν ακριβώς πως το ανέφερε το βιβλίο. Επιστρέφοντας από την Γερμανία το έψαξα. Ορίστε πως το αναφέρει στην σελίδα 18 “…Η οργάνωση της κοινωνικής ζωής στη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας αναστατώνεται συχνά από τους βενετοτουρκικούς πολέμους, το παιδομάζωμα, τους βίαιους εξισλαμισμούς. Αλλάζει επίσης σύμφωνα με τη στάση των υπαλλήλων του σουλτάνου και των πασάδων…”. Αναφέρεται επίσης και ο ορισμός στο γλωσσάριο της ίδιας σελίδας ως εξής “παιδομάζωμα: στρατολόγηση των παιδιών των χριστιανών από τους Οθωμανούς”. Τα σχόλια νομίζω ότι είναι περιττά. Θα ήθελα να κλείσω αυτό το μικρό σημείωμα με την άποψη ενός από τους σοβαρότερους σύγχρονους έλληνες αρθρογράφους, του Πάσχου Μανδραβέλη που δημοσιεύθηκε στην χθεσινή Καθημερινή.

“O πιο αναγνωρίσιμος πίνακας στις ΗΠΑ είναι «Το πέρασμα του Ουάσιγκτον στον ποταμό Ντελαγουέαρ». Δείχνει τον στρατηγό της αμερικανικής απελευθέρωσης -στημένο ορθό πάνω σε μια βάρκα και έχοντας την αμερικανική σημαία να κυματίζει- να πλέει προς το πεπρωμένο του: την αποφασιστική νίκη επί των Βρετανών στο Τρέντον τα Χριστούγεννα του 1776. Ο πίνακας αυτός είναι στις ΗΠΑ ό, τι είναι για μας το «Κρυφό Σχολειό» του Νικολάου Γύζη. Βρίσκεται αναρτημένος σε κάθε αμερικανική αίθουσα. Όμως, όπως όλες οι ρομαντικές απεικονίσεις του 19ου αιώνα, ο πίνακας του Εμάνουελ Λέουτζ (ζωγραφίστηκε και αυτός μετά 70 χρόνια από το γεγονός) απέχει της πραγματικότητας. Το πέρασμα του ποταμού έγινε νύχτα και υπό θυελλώδη καταιγίδα, που κόστισε τη ζωή σε πολλούς Αμερικανούς πατριώτες.

Το γεγονός όμως ότι ο Ουάσιγκτον δεν έπλευσε καμαρωτός προς τη νίκη, αλλά ήταν κουλουριασμένος σε μια βάρκα και πιθανότατα έτρεμε το φυλλοκάρδι του μην τυχόν σκυλοπνιγεί στον αφρισμένο ποταμό, είναι ιστορικό γεγονός και διδάσκεται στα σχολεία. Ουδείς διανοείται να επιχειρηματολογήσει ότι ο «καμαρωτός Τζορτζ Ουάσιγκτον» ανορθώνει το πατριωτικό φρόνημα των μαθητών, ενώ η ιστορική αλήθεια «απο-αμερικανίζει» τους μαθητές.

Στην Ελλάδα ακούγεται το επιχείρημα ότι επειδή κάποια παιδιά μεγάλωσαν με τον πίνακα του Γύζη πρέπει να συνεχιστεί η διδασκαλία περί «Κρυφού Σχολειού» για να μη διαταραχθεί ο ευαίσθητος ψυχισμός τους.

Μύθους συμβολικούς ή πραγματικούς εμπεριείχαν και εμπεριέχουν όλες οι ιστορίες του κόσμου. Για δύο λόγους. Η ιστορική επιστήμη είναι ζωντανή και νέα ευρήματα προστίθενται στην προηγούμενη γνώση, με αποτέλεσμα να αλλάζουν τα συμπεράσματα. Δεύτερον: ακόμη και τα γνωστά στοιχεία αντιμετωπίζονται υπό νέα οπτική. Δεύτερο παράδειγμα: μέχρι τη δεκαετία του 1950 η αμερικανική προσέγγιση για τη δημιουργία των ΗΠΑ φάνταζε σαν ένας ευγενής αγώνας των πολιτισμένων λευκών ενάντια στους αιμοδιψείς ινδιάνους. Αυτό μάθαιναν στα σχολεία και αυτό απεικονιζόταν στη λαϊκή τους κουλτούρα και παράδοση, μέρος της οποίας ήταν και οι παλιές καουμπόικες ταινίες. Με τον καιρό και την κριτική αυτό άλλαξε. Σήμερα ουδείς διανοείται να διδάξει την «κατάκτηση της Δύσης» με όρους ταινιών του Τζον Γουέιν. Στην Ελλάδα η ιστορία διδάσκεται με όρους «τα εγκλήματα των άλλων» και «τα δικά μας λάθη».

Τρίτο παράδειγμα. Μια από τις βασικές αντιφάσεις της γέννησης του αμερικανικού έθνους είναι η ύπαρξη σκλάβων. Φαντάζει παράδοξο το γεγονός ότι ο συντάκτης του πιο φιλελεύθερου κειμένου στην ανθρώπινη ιστορία, της Διακήρυξης της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας, Τόμας Τζέφερσον ήταν ταυτόχρονα ένας από τους μεγαλύτερους ιδιοκτήτες σκλάβων στη νεογέννητη χώρα. Και όμως! Κανείς δεν κρύβει από τα Αμερικανόπουλα ότι οι άνθρωποι που πολέμησαν για τις παρακάτω λέξεις «θεωρούμε αυταπόδεικτη αλήθεια, ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι και ότι ο Δημιουργός τούς προίκισε με καθορισμένα αναπαλλοτρίωτα Δικαιώματα, ανάμεσα στα οποία είναι η Ζωή, η Ελευθερία και η επιδίωξη της Ευτυχίας», ταυτόχρονα στερούσαν αυτά τα δικαιώματα από άλλους. Αυτή η αντίφαση ερευνάται στα πανεπιστήμια και διδάσκεται στα σχολεία χωρίς να κατηγορείται κάποιος για «προδοσία» ή «αντιαμερικανισμό».

Η συζήτηση για το βιβλίο της Ιστορίας της ΣΤ' Δημοτικού έχει ξεφύγει. Δεν αφορά πιθανά λάθη τα οποία πρέπει να διορθωθούν. Οι ίδιοι οι συντάκτες του και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο το έχουν δηλώσει προ πολλού, ότι αυτή είναι η ενδεδειγμένη διαδικασία που γίνεται με όλα τα βιβλία. Αυτό όμως είναι άλλο πράγμα από τις κραυγές περί «αφελληνισμού» των νέων και περί «σχεδίων των Άγγλων, Γάλλων Πορτογάλων και Αμερικανών για να αλώσουν το εθνικό μας φρόνημα». Τα τελευταία είναι χρήσιμα μόνο για να ανεβάζουν θεαματικότητες οι άρχοντες των τηλεπαραθύρων.”

Υ.Γ. Το συγκεκριμένο άρθρο αλλά και όλη την αρθρογραφία του Πάσχου Μανδραβέλη μπορείτε να την βρείτε στο www.medium.gr

ΗΜΕΡΕΣ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ

Το ραδιόφωνο, πάντοτε με γοήτευε. Με γοήτευε αυτή η προσωπική σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ παρουσιαστή και ακροατή, με γοήτευε το ταξίδι με την συνοδεία απλά ενός ήχου. Η γενιά μου άλλωστε μεγάλωσε με το ραδιόφωνο. Μεγάλωσε με τις εκπομπές του Έβενη, και του Πετρίδη στο κρατικό, με τους ραδιοπειρατές που ξεφυτρώνανε σαν μανιτάρια σε κάθε συνοικία. Στην εφηβεία μας δημιουργήθηκε ο πρώτος ιδιωτικός ραδιοφωνικός σταθμός, ο Αθήνα 984. Μέσα από τις συχνότητες του και την εκπομπή του Γιώργου Πολυχρονίου “Μαύρο Βελούδο” είχα κάνει την πρώτη αφιέρωση μου στο ραδιόφωνο, το Paradise της Sade.

I'd wash the sand off the shore

Give you the world if it was mine

Blow you right to my door

Feels fine

Feels like

You're mine

Feels right

So fine

I'm Yours

You're mine

Like Paradise

I'd give the world if it was mine

Feels fine

Feels like

You're mine

I'm Yours

So fine

Like Paradise

I'd wash the sand off the shore

Give you the world if it was mine

Blow you right to my door

Feels fine

Feels like

You're mine

Feels right

So fine

I'm Yours

You're mine

Like Paradise

Oooh what a life

Oooh what a life

Oooh what a life

Oooh what a life

Wanna share my life with you

Wanna share my life

I wanna share my life

Wanna share my life with you

Wanna share my life

Oooh what a life

Like paradise

Εκείνα τα χρόνια ραδιόφωνο ήταν οι παραγωγοί του. Παραγωγοί με απίστευτες γνώσεις και συλλογές δίσκων. Παραγωγοί τελείως ελεύθεροι να παίξουν ότι ήθελαν, όσο ακραίο κα μη εμπορικό ήταν. Η επίδραση που ασκούσαν πάνω μας ήταν πολύ μεγάλη. Κάθε Σάββατο πρωί τρέχαμε στα κεντρικά δισκοπωλεία για να αγοράσουμε τον δίσκο με το τάδε κομμάτι που είχε παίξει ο κάθε Έβενης στην εκπομπή του την προηγούμενη εβδομάδα. Και η συλλογή μας μεγάλωνε. Και όσο μεγάλωνε τόσο πιο πολύ καμαρώναμε. Ήταν η εποχή των rock αναζητήσεων μου. Bruce Springsteen, Dire Straits, Alice Cooper. Το όνομα του Springsteen γραμμένο στην σχολική μου σάκα, το “My Hometown” σκαλισμένο στο θρανίο μου.

I was eight years old and running with a dime in my hand

Into the bus stop to pick up a paper for my old man

I’d sit on his lap in that big old Buick and steer as we drove through town

He’d tousle my hair and say son take a good look around

This is your hometown

This is your hometown

This is your hometown

This is your hometown

In 65 tension was running high at my high school

There was a lot of fights between the black and white

There was nothing you could do

Two cars at a light on a Saturday night in the back seat there was a gun

Words were passed in a shotgun blast

Troubled times had come

To my hometown

My hometown

My hometown

My hometown

Now Main Street’s whitewashed windows and vacant stores

Seems like there ain’t nobody wants to come down here no more

They’re closing down the textile mill across the railroad tracks

Foreman says these jobs are going boys and they ain’t coming back

To your hometown

Your hometown

Your hometown

Your hometown

Last night me and Kate we laid in bed

Talking about getting out

Packing up our bags maybe heading south

I’m thirty five we got a boy of our own now

Last night I sat him up behind the wheel and said son take a good look around

This is your hometown

This is your hometown

This is your hometown

This is your hometown

Την jazz την γνώρισα πολύ αργότερα. Ήταν ένα ταξίδι στην Νέα Ορλεάνη τον Ιούνιο του 1996. Περπατούσες στην περίφημη Bourbon Street και άκουγες τον μαγικό ήχο του σαξόφωνου από τους πλανόδιους μουσικούς. Στο υπόγειο ενός κτιρίου ανάμεσα σε καρέκλες σκόρπιες και πολλούς όρθιους έπαιζε μία εκπληκτική ορχήστρα. Μαγεύτηκα. Στην αυλή του κτιρίου πωλούσαν cd της ορχήστρας. Preservation Hall Jazz Band. Γυρνώντας από την Αμερική προσπάθησα να βρω ένα σταθμό που να παίζει jazz. Τον Jazz Fm δεν τον πρόλαβα αρκετά. Θυμάμαι όμως εκπομπές στο κρατικό και στον Capital. Αργότερα Kosmos και Εν Λευκώ. Ζακ Σαμουήλ, Ελένη Μαθιουδάκη, Κώστας Γεωργίου. Στις εποχές που το play list αποτελεί τον γενικό κανόνα, οι άνθρωποι αυτοί προφέρανε μαγικές στιγμές αυτοσχεδιασμού και ήχων. Σιγά – σιγά όμως οι φωνές αυτές εξαφανιζόντουσαν. Αρχικά ο Kosmos λόγω της κρατικής γραφειοκρατίας και από τον Νοέμβριο ο Εν Λευκώ. Τον τελευταίο καιρό ήμουν πολύ απογοητευμένος με την ποιότητα του ραδιοφώνου. Δυο τρεις εκπομπές του Εν Λευκώ άξιζαν. Την Κυριακή όμως ένα άρθρο στην Καθημερινή με χαροποίησε. Όλοι αυτοί οι μουσικοί παραγωγοί, η γενιά του Jazz Fm και μετά του Kosmos και του Εν Λευκώ ξεκινάνε μία νέα προσπάθεια. Όχι από τα ερτζιανά αυτή την φορά. Αλλά από το internet. 24 ώρες jazz, soul και ethnic. Με ένα κλικ στο www.moodyradio.gr και επιστρέφεις στις καλές ημέρες του ραδιοφώνου. Τους εύχομαι καλή επιτυχία. Μας εύχομαι καλή ακρόαση.

A foggy day, in London town

It had me low, and it had me down

I viewed the morning, with much alarm

The British Museum, had lost its charm

How long I wondered, could this thing last

But the age of miracles, it hadn't past

And suddenly, I saw you standing right there

And in foggy London town, the sun was shining everywhere

ΕΘΝΙΚΗ ΜΕΙΟΔΟΣΙΑ Ή ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ;

Η ιστορία είναι ένα θέμα που πάντοτε με απασχολούσε και συνεχίζει να με απασχολεί πάρα πολύ. Θέλω να μαθαίνω την πραγματική αλήθεια πέρα από διαστρεβλώσεις που έχουν επιβληθεί στην προσπάθεια ενίσχυσης της οποιαδήποτε εθνικής συνείδησης. Γι’ αυτό πάντα επέμενα ότι τα ιστορικά γεγονότα, και ιδιαίτερα τα πλέον πρόσφατα καλό είναι να τα αναλύεις από τρεις τουλάχιστον πλευρές. Τις δύο αντίθετες καθώς και μία ουδέτερη. Έτσι μπορείς να διαμορφώσεις τελικά άποψη για το τι πραγματικά συνέβη.

Τον τελευταίο καιρό έχει ανάψει μία έντονη διαμάχη αναφορικά με το βιβλίο της ιστορίας της έκτης δημοτικού. Έχει ξεκινήσει μάλιστα και συλλογή υπογραφών για την απόσυρση και κατάργηση του συγκεκριμένου βιβλίου, όπως μπορείτε να δείτε και στην ιστοσελίδα www.antibaro.gr. Στον συγκεκριμένο χώρο θα βρείτε και τις απόψεις αρκετών επωνύμων που καταγγέλλουν το συγκεκριμένο βιβλίο. Οι καταγγέλλοντες του αποδίδουν πολλά. Ότι δεν αναφέρεται επαρκώς στην επανάσταση του 21, ότι αντιμετωπίζει εντελώς ψυχρά την Μικρασιατική Καταστροφή, η αναφορά του στο όχι του Μεταξά είναι τελείως επιδερμική, ενώ δίδει μεγαλύτερη έμφαση σε θέματα όπως το εργατικό κίνημα, το Πολυτεχνείο, και η καθημερινή ζωή. Άλλοι όπως ο κύριος Χρύσανθος Λαζαρίδης ανάμεσα στα άλλα του καταλογίζουν ότι “Η διδασκαλία της Ιστορίας σε μικρά παιδιά είναι τελείως διαφορετικό πράγμα από την Ιστορική έρευνα στα Πανεπιστήμια. Κι αν αυτό δεν το έχουν αντιληφθεί οι κύριοι και οι κυρίες της Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, τότε κάνουν λάθος επάγγελμα...Στα Πανεπιστήμια η έρευνα της Ιστορίας έχει ως στόχο την ανακάλυψη της αλήθειας. Στα δημοτικά σχολεία η διδασκαλία της ιστορίας έχει πολύ διαφορετικό σκοπό: Να διαμορφώσει την ιστορική συνείδηση και την κοινωνικότητα του παιδιού. Δηλαδή να δημιουργήσει φρόνημα”.

Την νεώτερη ιστορία του ελληνικού έθνους θέλω να πιστεύω ότι την γνωρίζω καλά. Την έμαθα, όπως την έμαθα στο σχολείο, την έψαξα και την κατάλαβα αργότερα στην πραγματική της διάσταση και έχω πλέον διαμορφώσει άποψη. Παρόλα αυτά και επειδή ήθελα να κρίνω εμπεριστατωμένα τις απόψεις των εθνικά ανησυχούντων καταγγελλόντων κάθισα και το μελέτησα.

Το βιβλίο καλύπτει μία μεγάλη περίοδο της ιστορίας 550 περίπου χρόνων. Ξεκινά μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς παρουσιάζοντας αρχικά τις εξελίξεις στον ευρωπαϊκό χώρο από τον Μεσαίωνα και έπειτα, τον Γαλλικό Διαφωτισμό και μετά περνάει σε μία παρουσίαση της καθημερινής ζωής των ελλήνων τόσο αυτών που ήταν υπό των Οθωμανών όσο και αυτών που ζούσαν υπό των Βενετών. Αναφέρεται στην δομή της κοινωνίας μέσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία τις πρώτες κινήσεις για την ανεξαρτησία, την δράση του Ρήγα, της Φιλικής Εταιρείας και του Αλέξανδρου Υψηλάντη. Δίνει την εικόνα της πρώτης φάσης του Αγώνα με τις επιτυχίες στο στρατιωτικό επίπεδο αλλά και τις δυσκολίες που ακολούθησαν λόγω της διαμάχης ανάμεσα στους οπλαρχηγούς, τους νησιώτες προύχοντες που ήταν οι κύριοι χρηματοδότες και τους φαναριώτες, καθώς και την εμπλοκή του αιγυπτιακού στρατού που άλλαξαν ριζικά τις ισορροπίες του αγώνα. Ο μαθητής κατανοεί ότι η αλλαγή της στάσης των Μεγάλων Δυνάμεων και η αδιαλλαξία της Υψηλής Πύλης αποτέλεσαν καταλυτικό παράγοντα για την επιτυχή έκβαση της επανάστασης. Αναφέρονται στην συνέχεια οι εθνοσυνελεύσεις, η διακυβέρνηση Καποδίστρια, οι τρεις φάσεις της περιόδου Όθωνα, η άφιξη του Γεωργίου του Α΄, η καθιέρωση της δεδηλωμένης, οι οικονομικές και αγροτικές μεταρρυθμίσεις της περιόδου Τρικούπη. Ο 20ος αιώνας αρχίζει με το κίνημα στο Γουδί, τους Βαλκανικούς πολέμους, τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο και την μικρασιατική καταστροφή, την περίοδο του μεσοπολέμου, τον β΄ παγκόσμιο πόλεμο την ελληνική αντίσταση, τον εμφύλιο, τον νέο εθνικό διχασμό, την δικτατορία, την εξέγερση του Πολυτεχνείου, την διχοτόμηση της Κύπρου. Κατά την διάρκεια όλης αυτής της ιστορικής διαδρομής γίνονται αναφορές και σε θέματα που απασχολούσαν την κάθε εποχή. Το θέμα της παιδικής εργασίας στα τέλη του 19ου αιώνα, το γλωσσικό ζήτημα, οι αγροτικές και εργατικές διεκδικήσεις των αρχών του 20ου αιώνα, το ζήτημα της ψήφου των γυναικών. Μεταπολεμικά θέματα όπως η αστυφιλία και η μετανάστευση, η Ευρωπαϊκή Ένωση. Θέματα της καθημερινής ζωής του δεύτερου μισού του αιώνα, όπως ο πολιτισμός (τραγούδι, θέατρο, κινηματογράφος, αθλητισμός, Ολυμπιακοί Αγώνες), το αυτοκίνητο και η τηλεόραση.

Όλη αυτή παρουσίαση γίνεται μέσα σε 140 περίπου σελίδες. Αναγκαστικά λοιπόν είναι περιληπτική και επιγραμματική. Παρόλα αυτά το βιβλίο το βρήκα καλογραμμένο. Περιγράφεται το ιστορικό γεγονός το οποίο όμως συμπληρώνεται και με αποσπάσματα από ιστορικές πηγές και μαρτυρίες. Στην Μικρασιατική καταστροφή για παράδειγμα αναφέρεται το ιστορικό γεγονός ως εξής:

“Με το τέλος του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου το μέλλον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας είναι αβέβαιο. Οι δυνάμεις της Αντάντ προσανατολίζονται στη δημιουργία μιας μικρής εδαφικά Τουρκίας. Τα μικρασιατικά παράλια τα διεκδικούν η Γαλλία και η Ιταλία αλλά και η Ελλάδα, με το μεγάλο αριθμό Ελλήνων που ζουν κυρίως στην περιοχή της Σμύρνης. Τελικά, η Ελλάδα παίρνει εντολή να στείλει στρατό στη Σμύρνη. Στη Συνθήκη των Σεβρών (1920) κερδίζει τη διοίκηση της περιοχής μέχρις ότου οι κάτοικοί της αποφασίσουν αν θα ενωθούν με την Ελλάδα.

Η συμφωνία των Συμμάχων για την κατάληψη και τη διοίκηση της Σμύρνης από τους Έλληνες αποδεικνύεται προσωρινή. Οι σύμμαχοι διχάζονται ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Η Γαλλία και η Ιταλία προσανατολίζονται σταδιακά στην υποστήριξη της Τουρκίας, ενώ η θέση της Ελλάδας αποδυναμώνεται.

Η ελληνική πλευρά αποφασίζει, παρά τις παραπάνω εξελίξεις, να προχωρήσει τις πολεμικές επιχειρήσεις στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας. Το καλοκαίρι του 1921 ο ελληνικός στρατός επιτίθεται με στόχο την κατάληψη της Άγκυρας. Η πορεία του όμως ανακόπτεται στο Σαγγάριο ποταμό, χωρίς να πετύχει το στόχο του.

Ένα χρόνο μετά, οι τουρκικές δυνάμεις, με ηγέτη τον Κεμάλ, επιτίθενται και αναγκάζουν τα ελληνικά στρατεύματα να υποχωρήσουν προς τα παράλια. Στις 27 Αυγούστου 1922 ο τουρκικός στρατός μπαίνει στη Σμύρνη. Χιλιάδες Έλληνες συνωστίζονται στο λιμάνι προσπαθώντας να μπουν στα πλοία και να φύγουν για την Ελλάδα.”

Η τελευταία παράγραφος έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων. Όμως το ιστορικό αυτό γεγονός της μικρασιατικής εκστρατείας και καταστροφής συνοδεύεται από αρκετές περιγραφές ανθρώπων που την έζησαν. Χαρακτηριστικά παραθέτω την περιγραφή της Δέσποινας Συμεωνίδου από τα Κενάταλα της Καππαδοκίας όπως αναφέρεται στην σελίδα 104 “Στο ταξίδι έκανε φουρτούνα και οι γυναίκες λιγοθυμούσαν από το φόβο τους. Άκουγες φωνές. Κλάματα. Εγώ είχα μαζί μου τον άντρα μου, τη μάνα μου και τα τρία παιδιά μου. […] Ευτυχώς δεν έπαθα τίποτε άφησα τα παιδιά σε μια γωνιά του βαποριού κοντά στη μάνα μου και κουβαλούσα νερό στις λιπόθυμες γυναίκες. Μερικοί άνθρωποι δε βάσταζαν από τα βάσανα που τράβηξαν και πέθαναν στο βαπόρι […] Επιτέλους φτάσαμε στον Πειραιά. Άλλοι κατέβηκαν εκεί εμείς συνεχίσαμε το ταξίδι για την Καβάλα. Μας πήγαν στο Τσινάρ Ντερέ, κοντά στη σημερινή Νέα Καρβάλη. Δυο χρόνια μείναμε εκεί κάτω από τα τσαντίρια. Ο κόσμος αρρώσταινε και πέθαινε κάθε μέρα”, όπως επίσης και του Α. Μυκονιάτη από την Ατζανό κοντά στην Πέργαμο “Εμείς οι άλλοι περιμέναμε τρεις μέρες, ώσπου μπήκαμε σε καΐκια και μπαρκάραμε για τη Μυτιλήνη. Ώσπου να πατήσει το ποδάρι του ο τούρκικος στρατός στο χωριό, άραζαν καΐκια και μας παίρναν. […]Βασανιστήκαμε, κακοκοιμηθήκαμε, κακοφάγαμε, μεγάλη συμφορά πάθαμε. Και ποιος δεν έκλαψε νεκρούς; Και ποιος δεν κακοπάθησε και ποιος δεν κλαίει ακόμα; Μονάχα τα παιδιά που γεννήθηκαν εδώ, τ' ακούνε σαν ψεύτικα παραμύθια”. Από τα πιο πάνω φαίνεται ξεκάθαρα ότι η προσπάθεια που έγινε από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ήταν κάθε ιστορικό γεγονός να συνοδεύεται και από μαρτυρίες ανθρώπων που το βίωσαν. Στην Μικρασιατική καταστροφή περιλαμβάνονται οκτώ τέτοιες μαρτυρίες εκ των οποίων η μία είναι από την “άλλη” πλευρά. Μαρτυρία η οποία είναι πολύ σημαντική για να γίνει κατανοητό σφαιρικά το ιστορικό γεγονός.

Η αλήθεια είναι ότι το βιβλίο στερείται εθνικής έπαρσης. Δεν μιλάει για σφαγές, για κρυφά σχολειά και για λάβαρα που σηκώθηκαν στην Αγία Λαύρα. Το βιβλίο γράφτηκε για να παρουσιάσει σε μαθητές 12 χρονών την ιστορική αλήθεια. Χωρίς κορώνες. Χωρίς μυθοπλασίες και παραχάραξη της ιστορίας. Με στοιχεία και μαρτυρίες. Ναι κύριε Λαζαρίδη, στο δημοτικό δεν μαθαίνεις ιστορική έρευνα. Η ιστορία είναι όμως παρουσίαση του τι πραγματικά συνέβη. Δεν καταλαβαίνω την λογική του να δημιουργήσεις φρόνημα με μυθοπλασίες και παραχαράξεις. Δεν είναι αλήθεια κύριοι ότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν το μοναδικό κράτος του Μεσαίωνα το οποίο αναγνώριζε την ανεξιθρησκία; Δεν είναι αλήθεια ότι η επανάσταση είχε ξεκινήσει πολύ πριν την 25η Μαρτίου του 1821; Δεν είναι αλήθεια ότι κρυφά σχολειά ποτέ δεν υπήρξαν και ήταν απλά μία μυθοπλασία βασισμένη σε μεταγενέστερες μαρτυρίες; Δεν είναι αλήθεια ότι η επανάσταση θα είχε κατασταλεί αν δεν άλλαζαν στάση οι Μεγάλες Δυνάμεις; Δεν είναι αλήθεια ότι οι έλληνες της Θεσσαλονίκης και γενικότερα όλης της Μακεδονίας ήταν μειοψηφία την περίοδο της “απελευθέρωσής” τους από τον ελληνικό στρατό; Δεν είναι αλήθεια ότι ο εμφύλιος πόλεμος είχε ξεκινήσει πολύ πριν από τα Δεκεμβριανά του 1944 και μεσούσης της γερμανικής κατοχής; Δεν είναι αλήθεια ότι ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος κάλεσε ο ίδιος ουσιαστικά τους Τούρκους να επέμβουν στην Κύπρο ως εγγυήτρια δύναμη μετά την βλακώδη ενέργεια του Ιωαννίδη να τον ανατρέψει; Ας διδαχτούμε επιτέλους την αλήθεια. Τα φρονήματα πρέπει να διαμορφώνονται σε στέρεες βάσεις. Η ιστορική αλήθεια βοηθάει να μαθαίνεις από τα λάθη σου και να μην τα διαπράττεις ξανά στο μέλλον. Άρα είναι πιθανόν να διαπράττουμε συνεχώς τα ίδια σφάλματα επειδή έχουμε μάθει πολλά πράγματα λάθος. Είναι καιρός λοιπόν να τα αλλάξουμε.