ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ;

Και εγένετο κούρεμα. Ο πρωθυπουργός βγήκε τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα περιχαρής και μας ανακοίνωσε ότι “ πλέον κλείνουμε τους λογαριασμούς της χώρας με το παρελθόν – Μιά καινούργια ημέρα ξεκινάει”, ενώ δεν παρέλειψε να σηκώσει και το σοσιαλιστικό λάβαρο υποδηλώνοντας ότι ανάγκασε τις τράπεζες να αναλάβουν τα βάρη. Το ερώτημα όμως που αιωρείται είναι εάν η απόφαση αυτή είναι θετική ή αρνητική και τι γίνεται από εδώ και πέρα.

Πάντα θεωρούσα ότι το πρόβλημα του χρέους δεν ήταν το πρωτεύων. Αντίθετα τα δύο σημαντικότατα προβλήματα μας ήταν οι υπερβολικές δαπάνες του δημοσίου, δυσανάλογες με την προσφορά υπηρεσιών προς τους πολίτες, και το συνεχώς αυξανόμενο έλλειμμα στο εμπορικό μας ισοζύγιο. Αν καταφέρναμε να τα τιθασεύσουμε θα είχαμε την δυνατότητα πολλαπλών επιλογών ως προς το χρέος με έσχατη την λύση του κουρέματος που δημιουργεί όπως και να το κάνουμε ένα δυσμενές ιστορικό για την χώρα μας που θα το κουβαλάει για πολλά χρόνια πλεόν στην πλάτη. Σήμερα και παρά το δεδομένο του κουρέματος τα προβλήματα αυτά εξακολουθούν και υπάρχουν και πρέπει να αντιμετωπιστούν.

Όπως έχει ειπωθεί και γραφτεί πολλές φορές το ελληνικό κράτος είναι υπερβολικό, δυσανάλογο και αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη. Εγώ θα συμπλήρωνα ότι δεν βάζει και μυαλό. Υποτίθεται ότι όλο αυτόν τον καιρό θα έπρεπε να είχε γίνει ένας εξορθολογισμός των δαπανών του ξεκινώντας από την μισθοδοσία και περνώντας σε κάθε δαπάνη που επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό. Με αυτό τον τρόπο θα υπήρχε έλεγχος ενώ θα γινόντουσαν οι δραστικές περικοπές εκεί που ήταν αναγκαίες και όχι οι οριζόντιες που και άδικες είναι και δεν έχουν το ίδιο αποτέλεσμα. Χαρακτηριτικό παράδειγμα είναι οι αμοιβές σε 52 ΔΕΚΟ όπως τις αλίευσα στο site του Υπουργείου Οικονομικών. Το συνολικό μισθολογικό κόστος στο 9μηνο του 2010 ανέρχεται στα 812 εκατομμύρια ευρώ μειωμένο κατά 15% περίπου σε σχέση με το 9μηνου 2009. Το κράτος δηλαδή επιβαρυνόταν με αμοιβές 1δις 300 ευρώ περίπου ετησίως μέχρι να ξεσπάσει η κρίση, για μισθολογική δαπάνη εταιρειών βαθύτατα ζημιογόνων όπως οι αστικές συγκοινωνίες, ο ΟΣΕ, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, η ΕΔΙΣΥ, η ΕΑΒ κλπ. Ο μέσος μισθός μάλιστα (χωρίς τις ασφαλιστικές εισφορές και λοιπές παροχές) των εργαζομένων σε αυτές τις επιχειρήσεις ανέρχετο στα 2.880 ευρώ μηνιαίως περίπου!!! Υπάρχουν δε οργανισμοί όπως ο Οργανισμός Προώθησης Εξαγωγών (των συνεχώς μειούμενων εξαγωγών μας) όπου ο μέσος μισθός των 68 εργαζομένων του φτάνει τα 4.270 ευρώ. Αντί λοιπόν να πετσοκόβει τις αμοιβές υπαλλήλων σε καίριες θέσεις όπου άνθρωποι με μεταπτυχιακά και διαδακτορικά που προσελήφθησαν μέσω της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης ή του ΑΣΕΠ έφθασαν να παίρνουν μισθό (για μικτό μιλάω πάντα) 1.000 ευρώ, θα έπρεπε να μπεί ένα μαχαίρι σε πολλές από αυτές τις 52 ΔΕΚΟ το οποίο θα έφτανε μέχρι την πώληση ή το κλείσιμο τους. Έχετε μήπως αναλογιστεί τις ετήσιες ζημιές της ΕΘΕΛ, του ΟΣΕ, της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, της ΕΔΙΣΥ, της ΕΑΒ και της ΕΑΣ (Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα – Η εταιρεία που προέκυψε από την συνένωση της Ελληνικής Βιομηχανίας Όπλων με την ΠΥΡΚΑΛ – άλλο ένα έγκλημα); Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του 2009 (γιατί δεν κατάφερα να βρω στοιχεία του 2010 για όλες) οι συνολικές ζημιές των ανωτέρω εταιρειών ανήλθαν στα 1.968 δις ευρώ!!! Τα δε δάνεια μόνο του ΟΣΕ αγγίζουν τα 10 δις.

Ένας άλλος τομέας ο οποίος χρήζει άμεσα ελέγχου και συνεισφέρει τα μάλα στην μαύρη τρύπα των δημόσιων οικονομικών είναι αυτός της υγείας. Χωρίς να θέλω να επεκταθώ γιατί δεν γνωρίζω και σε βάθος το θέμα, αυτό που θα έβλεπα αναγκαίο είναι κάθε νοσηλευτικό ίδρυμα να αποτελεί αυτόνομη οικονομική μονάδα όπου κάθε χρόνο θα υποχρεούται να δημοσιεύει ισολογισμό, να υπόκειται σε έλεγχο από ορκωτούς ελεγκτές και το Δ.Σ. του να είναι απόλυτα υπεύθυνο για τα πεπραγμένα του έτους. Το δε υπουργείο θα μπορούσε ανά πάσα στιγμή να κάνει ελέγχους όπως κάνει μητρική σε θυγατρική. Δεν γνωρίζω αν στον τομέα της περίθαλψης και της παροχής ιατρικής φροντίδας το ΕΣΥ πέτυχε (γιατί αυτό είδα σε μία πρόσφατη δημοσκόπηση στην Καθημερινή) στο οικονομικό του σκέλος όμως απέτυχε παταγωδώς γιατί ποτέ δεν κατάφερε να ελέγξει τις δαπάνές του.

Το έτερο μεγάλο πρόβλημα της χώρας μας είναι το έλλειμμα στο εμπορικό της ισοζύγιο. Αποτέλεσμα της μειωμένης ανταγωνιστικότητας η οποία προέρχεται από την συρρίκνωση της παραγωγικής μας βάσης και την διόγκωση του κόστους. Η συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης είναι αποτέλεσμα παραγόντων που ξεκινάνε από τον εμφύλιο και την εγκατάλειψη της επαρχίας και φτάνουν μέχρι τις ημέρες μας αφού περάσουν από την δεκαετία του 80 και τον βιασμό που υπέστει κυρίως η μεταποίηση από την καταστροφική πολιτική του πατέρα του σημερινού πρωθυπουργού και τις βάρβαρες συνδικαλιστικές πρακτικες που έδιωξαν από την χώρα μας εταιρείες όπως η Pirelli, η Nissan και η Levis. Αν προσθέσουμε και τον εγκληματικό τρόπο με τον οποίο αξιοποιήθηκε (για την ακρίβεια δεν αξιοποιήθηκε) ο πακτωλός των χρημάτων που εισέρευσε μέσω των επιδοτήσεων στην αγροτική παραγωγή, νομίζω ότι έχουμε και την συνολική εικόνα.

Η δε διόγκωση του κόστους είναι αποτέλεσμα της αύξησης των φόρων, εξωγενών παραγόντων όπως η αύξηση της τιμής του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές (από 21 δολλάρια το βαρέλι το 2001 έφθασε κάποια στιγμή και τα 120) καθώς και άλλων commodities όπως η ζάχαρη, το γάλα, το καλαμπόκι, αλλά και της δυσανάλογης αύξησης των αμοιβών, από την στιγμή που κλειδώθηκε η ένταξη μας στο ευρώ το 2001 μέχρι και σήμερα (ο κατώτατος μισθός την 1/1/2002 ήταν €490,04 ενώ την 1/7/2011 ανήλθε στα €750,65 ήτοι αύξηση 53%), που δεν δικαιολογείται από την οικονομία μας και τον πληθωρισμό, αλλά ήταν καθαρά αποτέλεσμα της εισροής χρημάτων μέσω δανεικών. Στο πιο κάτω γράφημα φαίνεται καθαρά η απόκλιση που συντελείται σταδιακά μεταξύ της προοδευτικής μεταβολής των κατώτατων αμοιβών της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας και της αντίστοιχής του Γενικού Δείκτη Καταναλωτή.

Ωραία όλα αυτά τα παραδείγματα αλλά θα με ρωτήσετε τώρα τι κάνουμε;. Ο δρόμος δεν θα είναι εύκολος. Όπως είπα περνάει σίγουρα μέσα από τις ιδιωτικοποίησεις ή κλείσιμο δημόσιων εταιρειών και οργανισμών, μέσα από την συρρίκνωση του κράτους, μέσω της μείωσης των θέσεων εργασίας σε αυτό και της συνεπακόλουθησης (δύσκολης, σκληρής, το καταλαβαίνω απόλυτα) αύξησης της ανεργίας. Είναι όμως αναγκαίο να μειωθούν όσο το δυνατόν οι δαπάνες του κράτους ώστε να πάρει ανάσα ο συνεχώς φορολογούμενος ιδιωτικός τομέας, να δοθούν κίνητρα ώστε να δημιουργηθούν νέες (αποκεντρωμένες – πάρα πολύ σημαντικό) επιχειρήσεις με έμφαση σε τομείς όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η υγεία, τα αγροτικά προϊόντα, ο τουρισμός, η βιομηχανία τροφίμων, όπου η χώρα μας έχει αφάνταστα συγκριτικά πλεονεκτήματα και που θα μπορούν να απορροφήσουν σταδιακά τους ανέργους που θα προέλθουν και από την μείωση του κράτους. Η ανάπτυξη δεν θα προέλθει από την αναμόχλευση της εσωτερικής (κατά βάσει) καταναλωτικής αγοράς, αλλά μέσω της πώλησης των πιο πάνω προϊόντων και υπηρεσιών στο εξωτερικό. Από την επακόλουθη εισροή χρημάτων μέσω αυτών θα αρχίσει να αναπτύσσεται και η εσωτερική αγορά.

Η διαδρομή είναι δύσκολη αλλά είναι και η μοναδική αν θέλουμε να συνεχίσουμε να είμαστε μέλη της Ευρώπης. Η άλλη λύση είναι η άρνηση να κάνουμε το οτιδήποτε, η επακόλουθη έξοδος μας από το ευρώ και η μετεξέλιξη μας σε ασιατικό κράτος. Η επιλογή στο τέλος τέλος είναι δική μας.